دکتر حسین صفوی زاده

بيماري آرتروز
بيماري ارتروز يكي از قديمي ترين بيماري هايي است كه تا كنون بشرشناخته است.اين بيماري جزو گروه بيماره هاي روماتيسمي است كه خود به صد گونه ي مختلف ازبيمار هاي آرتروزي وروماتيسمي تقسيم مي شود. واه روماتيسم معمولاٌ مربوط است به شرايط ملتهب ودرد ناك قسمت هاي مختلف بدن مانند كمر درد،سياتيك والتهاب اعصاب.در حالي كه آرتروز اختصاصاً مربوط به التهاب مفاصل است.

انواع آرتروز
آرتروزانواع مختلفي دارد.شايد شايع ترين نوع آن آرتروز استخواني است.نشانه هاي شاخص اين بيماري از بين رفتن ، نرم شدن و فرسودگي غضروف هاي والتهاب مفصل هاي مبتلا است. به طور معمول، نخست مفصل هايي كه وزن بيشتري را تحمل مي كنندبه اين بيماري مبتلا مي شود.ليكن به طور كلي تمام مفصل هاي بدن نسبت به آر تروز استخواني آسيب پذير است. مفصل هاي لگن خاصره است كه سفت وبسيار درد آور مي شوند.

آرتروز رو ماتيسمي
اين نوع بيماري جدي ترين نوع بيماري هاي روماتيسمي است.اين بيماري با عث تخريب شديد بافت هاي مفصلي شده ومنتج به تغيير شكل گسترده اي در استخوان هاي بدن مي گردد.اين بيماري بيشتر افراد مبتلا را در سال هاي اوليه بلوغ گرفتار مي كند. اما به طور كلي ممكن است در هر سني عارض شود.ميزان ابتلاي زنان به اين بيماري سه برابر بيشتر از مردان است. اين نوع آرتروز ابتدا با التهاب غشاي سينو ويال شروع مي شود كه در نهايت به خرابي مفصل ها ، تخريب و تغيير شكل استخوان ها وسر انجام چنانچه مداواي درست وبه موقع صورت نگيرد به زمين گير شدن فرد مي انجامد.

روماتيسم نقرسي
روماتيسم نقرسي را به طور معمول از راه التهاب مفاصل شست پا تشخيص مي دهند.عمدتاً مردان ميان سال به بالا، به اين بيماري مبتلا مي شوند.اما گاهي مشاهده مي شود كه اين بيماري ، مردان و حتي زنان را درسنين پايين تر نيز گرفتار مي كند.

آرتروز مخلوط
آرتروز انواع بسيار ديگري نيز دارد كه مي توان آن ها را در زير گروه اصلي

آرتروز مخلوط دسته بندي نمود.آر تروز تغيير شكل دهنده عبارتي است كه اغلب براي توصيف نوع خاصي از آرتروز به كار مي رود.در عمل ارتروز ـ تغيير شكل دهنده پيش از آن كه بيانگر نوع خاصي از بيماري باشد؛ توصيف وضعيتي است كه در آن تغيير شكل شديد اعضاء بر اثر ارتروز استخواني، آر تروز روماتيسمي وبسياري از علت هاي ممكن ديگر بروز كرده باشد.

انكي لوزينگ اسپاندي ليتيس
همچنين آر تروز ،آنواع عفوني اي دارد كه در اثر عفونت مفاصل، ناشي ازبيماري سل ،سوزاك ،سيفليس و... عارض مي شود.

از انواع بسيار بد آرتروز است كه به طور عمده نو جوانان پسر در سن كمتر از بيست سال را مبتلا مي كند.اين بيماري به ندرت در سنين بالاتر از سي سال مشاهده مي شود.در اين بيماري،مفصل استخوان هاي لگن خاصره وخاجي بسيار آسيب پذير مي شوند.
نشانه هاي بيماري آر تروز

شايع ترين نشانه ي ابتدايي بيماري آرتروز درد ناك شدن مفاصل است.شدت درد ممكن است بسيار متفاوت باشد وبا زمان كم وزياد شود. گاهي درد ،ماهها، وحتي سال ها ناپديد مي شود ودو مرتبه عود مي كند.ابتدا ممكن است درد به صورت كرختي و گرفتگي حس شود. گاهي احساس مي شود مفاصل بر روي هم خش خش مي كنند. اغلب مفاصل متورم شده وابتدا درد مبهمي دارد. اما احساس درد در شب ها وصبحها بسيار شديد است.

چنان مي نمايد اين نشانه ها اولين علامت هاي بروز اين بيماري است وشناخت آن ها خيلي مهم مي باشد .،ليكن به هيچ وجه اولين نشانه هاي شروع بيماري نيست.آرتروز بيماري وضعي يك مفصل خاص نيست. بلكه اختلالي سيستماتيك است كه كل بدن را متأثر مي كند.اين بيماري ممكن است در نتيجه ي استفاده نادرست از دارو ها در سال هاي متمادي باشد كه باعث اختلال سيستماتيك در اعمال اندام هاي بدن شده و سر انجام منتهي به از دست رفتن سلامت و عمل صحيح مفاصل مي گردد.

آرتروز چگونه پيشرفت مي كند؟
با شروع بيماري آرتروزوظايف طبيعي مفصل هامختل مي شودو مفصل ها ملتهب و،بزرگ و متورم مي شود ويا ممكن است به طور كامل چروكيده وخشك شود.غضروف ها خاصيت انعطاف پذيري خود را از دست ميدهند و خشك وشكننده مي شوند. ترشح غشاي سينو ويال كم و با پيشرفت بيماري به كلي قطع مي شود.به اين ترتيب مفصل ها به طور كامل خشك، خون آلود،سفت وسخت مي گردد. همچنين رباط ها وعضلاتي كه اين مفصل هارا در بر گرفته است تحت تاثيرقرار گرفته،ملتهب وبه شدت حالت انعطاف ونرمي خود را از دست مي دهد.به دنبال اين نشانه ها تغيير هاي شديد و مفصلي در مفاصل به وجود مي ايد.بر اثر متابوليسم نادرست، مقداري كلسيم اضافي وساير مواد معدني در مفاصل رسوب مي كند.بعضي مواقع اُستئوپرُسيس يا هدر رفتن كلسيم و ساير عناصر معدني از استخوان ها باعث تخريب شديد ااستخوانها و مفاصل مي گردد.

عامل بيماري آرتروز چيست؟

محققان رشته پزشكي پذيرفته اند كه چيز زيادي در مورد علت بيماري آرتروز وبالطبع مداواي آن نمي دانند. پزشكي بيو لوژيك ديد گاه بسيار اميد وار كننده تري نسبت به مشكل آرتروز دارد.گر چه بايد پذيرفت كه ماهيت دقيق و مكانيسم بيماري رابه طور خيلي دقيق نمي توان مشخص كرد،تجربه هاي عملي وعيني در مان آرتروز با روش هاي بيولوژيك و نتيجه هاي مثبت اين در مان ها نشان مي دهدكه اين بيماري بر اثر اختلالات سوخت وسازي در بدن ايجاد مي گردد.اختلال واز كار افتادن متابوليسم نيز متأثر از عوامل محيطي ويرانگر سلامت، مانندتغذيه بد،پر خوري ، فشار هاي رواني وجسمي، زندگي ماشيني وبي تحركي و... است.

پزشكان اغلب مشاهده مي كنندكه بيماران آرتروزي به برخي ناراحتي هايي دچارند گه عمده ترين آن ها عبارت است از : بد تر شدن وضع كلي سلامت بر اثر اختلال در و ظايف حياتي اندام هاي بدن،اختلال در هضم و جذب غذا، اختلال در سيستم هاي دفعي بدن( كه عامل دفع مواد زايد وسمي از محيط داخلي بدن است)،ضعف سيستم عصبي وگردش خون و... اين اختلال هاي سيستمي،ساختمان بيو شيميايي بافت هاي مختلف بدن را تحت تأثير قرار مي دهد.دكتر آر. پي. واترسون يكي از پيشگامان پزشكي بيولوژيك در آمريكا،نتيجه ي چنين اختلال سيستمي را، خفگي بيو شيميايي مي نامد.

يكي از مهمترين تغيير ها وآسيب هايي كه جنبه تشخيصي دارد و در آرتروز روماتيسمي مشاهده مي شود، تغيير هاي تخريبي در كلاژن است.تغيير هاي پديد آمده در كلاژن ،متأثر از تغيير هاي بيو شيميايي است كه خود بر اثر اختلال ها يا كمبود هاي تغذيه اي به وجود مي آيد. تجمع بافت هاي فيبري و مواد زايد سمي در مفاصل ورسوب مواد معدني،طرح كاملي از بيماري آرتروز پيشرفته را به دست مي دهد.

عامل تغيير هاي تخريبي در بافتها را كه جنبه تشخيصي دارد و در نهايت به زمين گير شدن فرد مي انجامد،بايد در تعدادي از عامل هاي حياتي انسان دنبال كرد:واكنش هاي آلرژيك،پي آمد هاي فشار هاي شديد يا آسيب وارد شده به مفاصل يا بافت هاي نرم مربوط، عفونت هاي مختلف و... با وجوداين به طور قطع مهمترين عامل ايجاد آرتروز را در بشر متمدن امروزي،از بين رفتن سلامت وكاهش مقاومت عمومي انسان تشخيص مي دهند.كه اين ها نيز بر اثر پر خوري، سوء تغذيه ناشي از رژيم هاي غذايي بي ويتامين، كمبود هورمون ها، عناصر معدني وويتامين ها به وجود مي آيد.علاوه بر تغذيه عوامل منفي ديگري كه در محيط زيست انسان وجود دارد درنابودي سلامت عمومي او موثرند.زندگي ماشيني وبي تحرك،مصرف دخانيات و مشروب هاي الكلي، آب وهواي آلوده، فشارهاي رواني وجسمي، فقدان آسايش كافي، همه وهمه در كاستن از تندرستي و افزودن به بيماري ها نقش دارند.

ادامه دارد ...